Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Μ. Ασία

αναλυτική αναζήτηση

 ΙΔΡΥΜΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ
z
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Αναζήτηση με το γράμμα ΑΑναζήτηση με το γράμμα ΒΑναζήτηση με το γράμμα ΓΑναζήτηση με το γράμμα ΔΑναζήτηση με το γράμμα ΕΑναζήτηση με το γράμμα ΖΑναζήτηση με το γράμμα ΗΑναζήτηση με το γράμμα ΘΑναζήτηση με το γράμμα ΙΑναζήτηση με το γράμμα ΚΑναζήτηση με το γράμμα ΛΑναζήτηση με το γράμμα ΜΑναζήτηση με το γράμμα ΝΑναζήτηση με το γράμμα ΞΑναζήτηση με το γράμμα ΟΑναζήτηση με το γράμμα ΠΑναζήτηση με το γράμμα ΡΑναζήτηση με το γράμμα ΣΑναζήτηση με το γράμμα ΤΑναζήτηση με το γράμμα ΥΑναζήτηση με το γράμμα ΦΑναζήτηση με το γράμμα ΧΑναζήτηση με το γράμμα ΨΑναζήτηση με το γράμμα Ω

Τραπεζούς (Βυζάντιο), Λατρεία Αγίου Ευγενίου

Συγγραφή : Hallman Robert (22/11/2002)

Για παραπομπή: Hallman Robert, «Τραπεζούς (Βυζάντιο), Λατρεία Αγίου Ευγενίου», 2002,
Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Μ. Ασία
URL: <http://www.ehw.gr/l.aspx?id=6513>
Τραπεζούς (Βυζάντιο), Λατρεία Αγίου Ευγενίου (23/1/2007 v.1) Trebizond (Byzantium), Cult of St. Eugenios (15/9/2009 v.1) 

ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ
 

δούκας, ο (λατ. dux)
Αρχαιότητα: Ρωμαίος στρατιωτικός αξιωματούχος ο οποίος σε ορισμένες επαρχίες είχε και διοικητικές αρμοδιότητες. Βυζάντιο: Κατά κανόνα ανώτατος στρατιωτικός αξιωματούχος. Από το β΄ μισό του 10ου αιώνα ο όρος δηλώνει το στρατιωτικό διοικητή μεγάλης περιφέρειας. Μετά το 12ο αιώνα οι δούκες εμφανίζονται ως διοικητές μικρών θεμάτων.

λατρεία (χριστιανική), η
Από θεολογικής απόψεως γίνεται διάκριση ανάμεσα σε «λατρεία» και «τιμή» στον χώρο της Εκκλησίας. Σύμφωνα με την ορθόδοξη και πατερική παράδοση, που επισφραγίστηκε και από τις αποφάσεις της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου στη Νίκαια (787), η λατρεία αποδίδεται μόνο στον Τριαδικό Θεό, ενώ η τιμή στους Αγίους. Η Θεοτόκος «κατέχουσα τα δευτερεία της Αγίας Τριάδος» έχει και τα πρωτεία στην τιμητική προσκύνηση. Στην τρέχουσα γλώσσα, συνεκδοχικά και κατ’ επέκταση, η λέξη λατρεία χρησιμοποιείται, από κοσμικής άποψης, όταν εξετάζονται διάφορες μορφές και πλευρές απόδοσης τιμής και προσκύνησης σε αγίους, εικόνες και λείψανα.

Μηνολόγιο του Βασιλείου Β΄ , το
Κώδικας από περγαμηνή που φυλάσσεται στη Βατικανή Βιβλιοθήκη (κώδ. 1613). Θεωρείται το απόλυτο αριστούργημα της βυζαντινής μινιατούρας και το πλουσιότερα εικονογραφημένο γνωστό βυζαντινό χειρόγραφο. Πρόκειται για πολυτελές συναξάριον, πρώτο και μοναδικό στο είδος του με πολλά πρωτοφανή στοιχεία, όπως π.χ. οι υπογραφές των καλλιτεχνών «του ζωγράφου…». Συντάχθηκε κατά παραγγελία του αυτοκράτορα Βασιλείου Β΄ (976 και 1025) και αποτελεί μαρτυρία για την ιδιότυπη θρησκευτική και καλλιτεχνική ευαισθησία του. Σε κάθε άγιο και λειτουργική γιορτή αντιστοιχεί μια πολυτελής μικρογραφία. Το σωζόμενο χειρόγραφο περιλαμβάνει 430 μικρογραφίες και καλύπτει το πρώτο εξάμηνο του έτους (Σεπτ.-Φεβρ.). Φαίνεται πως υπήρχε και δεύτερος τόμος, ο οποίος όμως δε σώζεται.

συναξάρι (συναξάριον), το
Λειτουργικό κείμενο που περιέχει περιληπτικά τις πράξεις του αγίου στον οποίο αναφέρεται και αποσπάσματα του οποίου διαβάζονταν την ημέρα που εορταζόταν η μνήμη του συγκεκριμένου αγίου.

Συναξάριον Κωνσταντινουπόλεως, το
«Συναξάριον περιέχον ὅλου τοῦ ἐνιαυτοῦ τῶν ἁγίων μαρτύρων καὶ τῶν ὁσίων ἐν συντόμῳ τὰ ὑπομνήματα» κατά μήνα. Από τα πρώτα και πληρέστερα συναξάρια και πολύτιμη πηγή στη μελέτη του Βυζαντίου. Η σύνταξη της συλλογής σύντομων βίων σχετίζεται με την Εκκλησία της Κωνσταντινούπολης και ανάγεται βάσει έμμεσων μαρτυριών στο 10ο αιώνα. Αποτέλεσε πρότυπο και βάση για πολλά μεταγενέστερα συναξάρια (όπως το Μηνολόγιο του Βασιλείου Β΄) και με την πάροδο του χρόνου υπέστη ορισμένες τροποποιήσεις και συμπληρώσεις. Εκδόθηκε το 1902 από το Βέλγο λόγιο και ιησουίτη Hippolyte Delehaye [Synaxarium ecclesiae Constantinopolitanae e codice Sirmondiano (Bruxelles 1902)].

 
 
 
 
 
 
 
 

Δελτίο λήμματος
 
press image to open photo library
 

>>>
 
 
 
 
 
 

copyright © 2008, ΙΔΡΥΜΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

Το έργο Μεγάλη Δικτυακή «Εγκυκλοπαίδεια Ελληνικού Πολιτισμού» - Μέρος Α΄ συγχρηματοδοτήθηκε σε ποσοστό 80% από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και κατά 20% από εθνικούς πόρους στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος "Κοινωνία της Πληροφορίας" του Γ΄ ΚΠΣ.

Το έργο ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ συγχρηματοδοτήθηκε σε ποσοστό 80% από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και κατά 20% από εθνικούς πόρους στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος "Κοινωνία της Πληροφορίας" του Γ΄ ΚΠΣ.