1. Καταβολές – Τύχη της Αντιόχειας
Ο Ευτυχίδης, γιος και διακεκριμένος μαθητής του Λυσίππου, ήταν χαλκοπλάστης και ζωγράφος. Έζησε την Πρώιμη Ελληνιστική περίοδο και καταγόταν από τη Σικυώνα. Η καλλιτεχνική δράση του τοποθετείται μεταξύ των ετών 330 και 290 π.Χ.1
Το γνωστότερο έργο του καλλιτέχνη είναι αναμφισβήτητα η Τύχη της Αντιόχειας. Επρόκειτο για την προσωποποίηση της πόλης της Αντιόχειας επί Ορόντου, της πρωτεύουσας του νέου βασιλείου των Σελευκιδών στη Συρία, που ιδρύθηκε γύρω στο 300 π.Χ. από το Σέλευκο Α' Νικάτορα, μετά τη μάχη της Ιψού. Ο Ευτυχίδης ανέλαβε το έργο αμέσως μετά την ίδρυση της πόλης και το ολοκλήρωσε κατά το διάστημα 296-293 π.Χ.2 Το χάλκινο αυτό γλυπτό με τις μνημειώδεις διαστάσεις έγινε αμέσως διάσημο για την καλλιτεχνική αξία του και αντιγράφηκε κατά κόρον σε ποικίλα υλικά. Μετά τον καταστροφικό σεισμό του 115 μ.Χ. ο αυτοκράτορας Τραϊανός το αποκατέστησε στην αρχική θέση του.
2. Άλλα έργα
Σύμφωνα με την αρχαία γραμματεία, ο Ευτυχίδης ειδικευόταν στις προσωποποιήσεις. Ο Πλίνιος,3 μάλιστα, κάνει ιδιαίτερη μνεία σε ένα γλυπτό του ποταμού Ευρώτα, αναφέροντας χαρακτηριστικά πως έδινε στο θεατή την εντύπωση ότι ήταν «πιο βρεγμένο και από το νερό». Κατά την ίδια πηγή,4 o καλλιτέχνης ζωγράφισε και ένα άρμα με δύο άλογα που το οδηγεί Νίκη. Το έργο αυτό πιθανότατα έγινε για την πόλη των Συρακουσών,5 ενώ θεματικές και τεχνοτροπικές αντανακλάσεις του ανιχνεύονται στην καλλιτεχνική παραγωγή της Ιταλίας.6
Ο Παυσανίας αναφέρει ότι ο Ευτυχίδης ήταν δημιουργός και ενός χάλκινου αγάλματος του αθλητή Τιμοσθένη στο στάδιο της Ολυμπίας.7 Μεταξύ των μαθητών του καλλιτέχνη άξιος μνείας ήταν ο Κάνθαρος από τη Σικυώνα, στον οποίο αποδίδονται επίσης αγάλματα αθλητών στην Ολυμπία.
1. Ο Πλίνιος τοποθετεί την ακμή του Ευτυχίδη στην 121η Ολυμπιάδα. Βλ. Plin., HN 34.51.
2. Μαλάλ. Ι. 11· Παυσ. 6.2.7. Τα χρόνια αυτά αποτελούν την περίοδο της καλλιτεχνικής ακμής του Ευτυχίδη.
5. Στα νομίσματα της πόλης αυτής, την περίοδο 288-279 π.Χ., χαράσσεται παράσταση Νίκης σε άρμα με δύο άλογα.
6. Πρόκειται για ομάδα ειδωλίων και για ασκούς με πλαστική διακόσμηση, που βρέθηκαν στη Ρώμη και στην Κανόζα αντίστοιχα. Βλ. Dohrn, T., “Auf den Spuren des Eutychides”, RM 96 (1989), σελ. 305-12.