Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Μ. Ασία

αναλυτική αναζήτηση

 ΙΔΡΥΜΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ
z
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Αναζήτηση με το γράμμα ΑΑναζήτηση με το γράμμα ΒΑναζήτηση με το γράμμα ΓΑναζήτηση με το γράμμα ΔΑναζήτηση με το γράμμα ΕΑναζήτηση με το γράμμα ΖΑναζήτηση με το γράμμα ΗΑναζήτηση με το γράμμα ΘΑναζήτηση με το γράμμα ΙΑναζήτηση με το γράμμα ΚΑναζήτηση με το γράμμα ΛΑναζήτηση με το γράμμα ΜΑναζήτηση με το γράμμα ΝΑναζήτηση με το γράμμα ΞΑναζήτηση με το γράμμα ΟΑναζήτηση με το γράμμα ΠΑναζήτηση με το γράμμα ΡΑναζήτηση με το γράμμα ΣΑναζήτηση με το γράμμα ΤΑναζήτηση με το γράμμα ΥΑναζήτηση με το γράμμα ΦΑναζήτηση με το γράμμα ΧΑναζήτηση με το γράμμα ΨΑναζήτηση με το γράμμα Ω

Καραγατσλί

Συγγραφή : Πίγκου Ευαγγελία (21/9/2001)

Για παραπομπή: Πίγκου Ευαγγελία, «Καραγατσλί», 2001,
Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Μ. Ασία
URL: <http://www.ehw.gr/l.aspx?id=12031>
Καραγατσλί (8/5/2009 v.1) Karaağaçlı - προς ανάθεση 
 

1. Ανθρωπογεωγραφία

Το χωριό Καραγατσλί βρισκόταν στην πεδιάδα της Μαγνησίας, στην κοιλάδα του ποταμού Ύλλου, σε απόσταση 1 χλμ. περίπου από τη δεξιά όχθη του. Απείχε 11 χλμ. από τη Μαγνησία, στα ΒΑ, και 44 χλμ. από τη Σμύρνη, στα ΒΑ. Το επίσημο όνομα του χωριού ήταν Καραγατσλί, αλλά ονομαζόταν από τους ντόπιους και Καράτσιφλικι.

Το χωριό υφίσταται ήδη από το 16ο αιώνα ως αμιγώς μουσουλμανικό.1 Σε στατιστικό πίνακα των αρχών του 20ού αιώνα εμφανίζεται ως μεικτό με 750 ορθόδοξους και 750 μουσουλμάνους κατοίκους.2 Οι ορθόδοξοι οικιστές του ήταν πιθανότατα Πελοποννήσιοι, που μετανάστευσαν στην περιοχή αυτή της δυτικής Μικράς Ασίας κατά τα τέλη του 18ου αιώνα ενθαρρυμένοι από την πολιτική της οικογένειας Καραοσμάνογλου. Οι ορθόδοξοι κάτοικοι των αρχών του 20ού αιώνα, ωστόσο, κατάγονταν από την Πελοπόννησο, τη Μακεδονία και τα νησιά του Αιγαίου. Μιλούσαν ελληνικά, παράλληλα όμως γνώριζαν και τούρκικα.

Το χωριό αρχικά βρισκόταν σε ψηλότερο σημείο. Σταδιακά όμως μεταφέρθηκε πιο χαμηλά –ένα τέταρτο μακριά από το «παλιό χωριό» ή «πάνω χωριό»– για να είναι πιο κοντά στο σιδηροδρομικό σταθμό, κυρίως όμως για να βρίσκεται πιο κοντά στο τσιφλίκι του Κιανίμπεη της οικογένειας Καραοσμάνογλου. Έτσι, το παλιό χωριό σταδιακά εγκαταλείφθηκε.

Δίπλα στο χωριό απλωνόταν το τσιφλίκι του Ζαντέ Κιανίμπεη Καραοσμάνογλου, στο οποίο εργαζόταν η πλειονότητα των κατοίκων. Η παραγωγή του ήταν σιτάρι, κριθάρι, καλαμπόκι, κουκιά, βαμβάκι, όσπρια, σουσάμι και καρπούζια. Μέρος της διοχετευόταν στις αγορές της Μαγνησίας και της Σμύρνης. Οι κάτοικοι ασχολούνταν και με την κτηνοτροφία εκτρέφοντας αγελάδες, βουβάλια και αρνιά.


2. Διοικητικό καθεστώς

Το χωριό είχε πρόεδρο κοινότητας. Υπαγόταν διοικητικά στο καϊμακαμλίκιΜαγνησίας, στο μουτεσαριφλίκιΜαγνησίας και στο βιλαέτι Αϊδινίου. Το αστυνομικό τμήμα (καρακόλι) που εξυπηρετούσε τους κατοίκους βρισκόταν στο τουρκικό χωριό Saruhanlı, 8 χλμ. Β-ΒΑ του οικισμού. Εκκλησιαστικά το Καραγατσλί υπαγόταν στη μητρόπολη Εφέσου.

3. Θρησκεία – Εκπαίδευση

Οι εκκλησίες του χωριού ήταν ο Άγιος Γεώργιος και η Παναγία. Η Παναγία βρισκόταν στο παλιό χωριό, και από τη στιγμή που δημιουργήθηκε η καινούργια εκκλησία του χωριού, ο Άγιος Γεώργιος, λειτουργούσε μόνο στη γιορτή της και τη δεύτερη μέρα του Πάσχα. Το χωριό είχε ένα σχολείο πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, που στεγαζόταν σε διώροφο κτήριο απέναντι από τον Άγιο Γεώργιο. Από στατιστικό πίνακα του 1905 πληροφορούμαστε ότι ήταν τριτάξιο με 1 δάσκαλο και 38 εγγεγραμμένους μαθητές και ο προϋπολογισμός του ανερχόταν σε 25 τουρκικές λίρες.3

Οι περισσότεροι ελληνορθόδοξοι κάτοικοι του χωριού μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή εγκαταστάθηκαν στη Γερακαρού της περιφέρειας Λαγκαδά στη Θεσσαλονίκη.

1. Το μουσουλμανικό αυτό χωριό ονομαζόταν το 16ο αιώνα Çiftçili. Το Karaağaçlı ήταν τότε τσιφλίκι-βακούφι στην περιοχή του χωριού αυτού. Πιθανώς η ονομασία αυτή επικράτησε αργότερα για ολόκληρο το χωριό. Βλ. Emecen, F., XVI. Asırda Manisa Kazası (Ankara 1989), σελ. 168-169.

2. «Στατιστικός Πίναξ της Επαρχίας Εφέσου (έδρα Μαγνησίας)», Ξενοφάνης 2 (1905), σελ. 426-427. Βλ. και Αναγνωστοπούλου, Σ., Μικρά Ασία, 19ος αι. - 1919. Οι ελληνορθόδοξες κοινότητες: από το μιλλέτ των Ρωμιών στο ελληνικό έθνος (Αθήνα 1997), πίνακες. Παραδίδεται παράλληλα πως είτε το 1875 [Δασκαλάκης, Χ., «Τα χωρία της Μαγνησίας», Όμηρος 3 (1875), σελ. 50] είτε στις αρχές του 20ού αιώνα ήταν αμιγώς ορθόδοξο χωριό με 200 ή κατ' άλλους 350 περίπου οικογένειες. Βλ. Αρχείο Προφορικής Παράδοσης Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών, Φάκ. Α 22, και Καραμήτσιος, Στ., Το Μετεβελί και τα Ρωμιοχώρια του κάμπου της Μαγνησίας στη Μικρά Ασία (Θεσσαλονίκη 1998), σελ. 17.

3. «Στατιστικός Πίναξ της Επαρχίας Εφέσου (έδρα Μαγνησίας)», Ξενοφάνης 2 (1905), σελ. 426-427.
     
 
 
 
 
 

Δελτίο λήμματος
 
press image to open photo library
 

>>>
 
 
 
 
 
 

copyright © 2008, ΙΔΡΥΜΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

Το έργο Μεγάλη Δικτυακή «Εγκυκλοπαίδεια Ελληνικού Πολιτισμού» - Μέρος Α΄ συγχρηματοδοτήθηκε σε ποσοστό 80% από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και κατά 20% από εθνικούς πόρους στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος "Κοινωνία της Πληροφορίας" του Γ΄ ΚΠΣ.

Το έργο ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ συγχρηματοδοτήθηκε σε ποσοστό 80% από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και κατά 20% από εθνικούς πόρους στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος "Κοινωνία της Πληροφορίας" του Γ΄ ΚΠΣ.