Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Μ. Ασία

αναλυτική αναζήτηση

 ΙΔΡΥΜΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ
z
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Αναζήτηση με το γράμμα ΑΑναζήτηση με το γράμμα ΒΑναζήτηση με το γράμμα ΓΑναζήτηση με το γράμμα ΔΑναζήτηση με το γράμμα ΕΑναζήτηση με το γράμμα ΖΑναζήτηση με το γράμμα ΗΑναζήτηση με το γράμμα ΘΑναζήτηση με το γράμμα ΙΑναζήτηση με το γράμμα ΚΑναζήτηση με το γράμμα ΛΑναζήτηση με το γράμμα ΜΑναζήτηση με το γράμμα ΝΑναζήτηση με το γράμμα ΞΑναζήτηση με το γράμμα ΟΑναζήτηση με το γράμμα ΠΑναζήτηση με το γράμμα ΡΑναζήτηση με το γράμμα ΣΑναζήτηση με το γράμμα ΤΑναζήτηση με το γράμμα ΥΑναζήτηση με το γράμμα ΦΑναζήτηση με το γράμμα ΧΑναζήτηση με το γράμμα ΨΑναζήτηση με το γράμμα Ω

Εκστρατεία του Αλεξίου Κομνηνού κατά των Οθωμανών, 1472

Συγγραφή : Shariat-Panahi S. Mohammad T. (30/7/2002)

Για παραπομπή: Shariat-Panahi S. Mohammad T., «Εκστρατεία του Αλεξίου Κομνηνού κατά των Οθωμανών, 1472», 2002,
Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Μ. Ασία
URL: <http://www.ehw.gr/l.aspx?id=4187>
Εκστρατεία του Αλεξίου Κομνηνού κατά των Οθωμανών, 1472 (18/6/2008 v.1) Alexios Komnenos anti-Ottoman campaign 1472 - δεν έχει ακόμη εκδοθεί 
 

1. Ιστορικό πλαίσιο

Μετά την εξάπλωση του Μωάμεθ Β΄ προς τα Ανατολικά και την κατάληψη της Τραπεζούντας το 1461, ο Ουζούν Χασάν (Uzun Hasan), αρχηγός της τουρκομανικής φυλετικής συνομοσπονδίας των Ασπροπροβάτων (Ak Koyunlu), σταμάτησε την επεκτατική του δράση στη Μικρά Ασία. Τότε στράφηκε προς την Ανατολή και στη διάρκεια δέκα ετών κατάφερε να επεκτείνει τα εδάφη του προς την κατεύθυνση αυτή. Στα 1467 σκότωσε τον Τζιχανσάχ (Cihan Şah), αρχηγό των Μαυροπροβάτων (Kara Koyunlu). Ως συνέπεια του θανάτου του Τζιχανσάχ τα ανατολικά σύνορα των εδαφών του Ουζούν Χασάν έφτασαν έως το Χιράτ. Αργότερα νίκησε τους Γεωργιανούς, οι οποίοι έγιναν φόρου υποτελείς του. Ο Ουζούν Χασάν ύστερα από τις συνεχείς αυτές επιτυχίες του στα βόρεια και ανατολικά σύνορα μέχρι το 1469 στράφηκε με ανανεωμένο το ηθικό προς τη Μικρά Ασία, εκεί που μοναδικοί αντίπαλοί του ήταν οι Οθωμανοί. Την ίδια εποχή οι επιτυχίες του, είτε πραγματικές είτε φημολογούμενες, είχαν δημιουργήσει εσωτερικά προβλήματα στο Οθωμανικό κράτος.

Για παράδειγμα, ο Χιδίρ πασάς, διοικητής της Αμάσειας, κατηγορήθηκε για συνεννόηση με τον απεσταλμένο του Ουζούν Χασάν. Ένα χρόνο αργότερα, στα 1470, ο Μωάμεθ Β΄ ο Πορθητής θανάτωσε έναν ανώτατο αξιωματικό του στρατού του αλβανικής καταγωγής, με το αιτιολογικό ότι είχε οργανώσει εξέγερση εναντίον του κυρίου του.1

Το επόμενο έτος ξεκίνησαν διπλωματικές επαφές του Ουζούν Χασάν με τους Βενετούς και τον πάπα εναντίον των Οθωμανών. Αυτοί που υποκίνησαν τον Ουζούν Χασάν να στραφεί προς τη Μικρά Ασία, γεγονός που διέλυσε τη συμφωνία ειρήνης με τον Οθωμανό σουλτάνο, πιστεύεται ότι ήταν οι Καραμανοί (Karamanlar) και οι Τσαντάρ Ογουλάρ (Çandar oğullar).2 Mετά την κατάληψη των περιοχών τους από τους Οθωμανούς, οι πρίγκιπες αυτοί προσέφυγαν στην αυλή του αρχηγού των Ασπροπροβατάδων και τον εξώθησαν σε στασιαστικές ενέργειες.

2. Η εκστρατεία

Στο 1472 ο Ουζούν Χασάν, που θεωρούσε τον εαυτό του, λόγω του γάμου του με μέλος της οικογένειας των Κομνηνών, νόμιμο διάδοχό τους, ξεκίνησε την εκστρατεία του προς την Τραπεζούντα. Για να τραβήξει την προσοχή των χριστιανών της περιοχής και της πόλης της Τραπεζούντας, πολύ έξυπνα εφάρμοσε την εξής τακτική: έστειλε στρατό που αποτελούνταν από Γεωργιανούς και όρισε έναν Κομνηνό ως επικεφαλής του στρατού του. Με αυτή την κίνηση προφανώς ήθελε να προκαλέσει εσωτερικές εξεγέρσεις των χριστιανικών πληθυσμών, δημιουργώντας έτσι αντιπερισπασμό. Η ακριβής ταυτότητα του Κομνηνού που όρισε ως διοικητή του στρατού ο Ουζούν Χασάν είναι άγνωστη, αλλά σύμφωνα με την παράδοση επρόκειτο για τον Αλέξιο Κομνηνό, γιο του Αλεξάνδρου και ανιψιό του Δαβίδ.3

Το Μάιο του 1472 ο στρατός του Ουζούν Χασάν προχώρησε προς την περιοχή της Τραπεζούντας. Τα χριστιανικά στρατεύματα του Τουρκομάνου ηγεμόνα πολιόρκησαν την Τραπεζούντα τον ίδιο μήνα. Το οθωμανικό κράτος έστειλε επειγόντως ενισχύσεις από τη θάλασσα στην πολιορκημένη Τραπεζούντα. Οι ενισχύσεις περιλάμβαναν 9 γαλέρες και 25 ιστιοφόρα.4 Οι δυνάμεις που έστειλε ο Μωάμεθ Β΄ μαζί με τις υπάρχουσες δυνάμεις στην πόλη της Τραπεζούντας εξουδετέρωσαν τις προσπάθειες των χριστιανικών δυνάμεων του Ουζούν Χασάν. Εκτός από αυτό, η έλλειψη εφοδίων ήταν το άλλο σημαντικό εμπόδιο στις προσπάθειές τους για κατάληψη της Τραπεζούντας. Δυστυχώς δε διαθέτουμε πληροφορίες για την κατάσταση της πόλης στη διάρκεια της πολιορκίας.

3. Αποτελέσματα της εκστρατείας

Οι πολεμικές επιχειρήσεις του Ουζούν Χασάν εναντίον του οθωμανικού κράτους διήρκεσαν ως το καλοκαίρι του έτους 1473, όταν ηττήθηκε ολοκληρωτικά. Παρά τις βαριές αλλεπάλληλες ήττες του, ο Τουρκομάνος ηγεμόνας ως το θάνατό του, τον Ιούνιο του 1478, δεν έπαψε να διεκδικεί με κάθε τρόπο τα χαμένα εδάφη του. Πριν από την τελική φάση των εκστρατειών του ζητούσε από το σουλτάνο Μωάμεθ Β΄ την περιοχή της Καππαδοκίας αλλά και της Τραπεζούντας.5 Ο Ουζούν Χασάν επιδίωκε να καταλάβει την περιοχή και την πόλη της Τραπεζούντας όχι μόνο λόγω της στρατηγικής της θέσης στον Πόντο, αλλά και λόγω συγγένειάς του με τους Κομνηνούς, των οποίων θεωρούσε τον εαυτό του βασικό διάδοχο. Κυριότερο μέλημά του στην πολιτική που ακολουθούσε ήταν να στρέψει τους Ευρωπαίους εναντίον των Οθωμανών, προσπάθεια όμως που αποδείχθηκε μάταιη.

1. Λαμψίδης, Ο., «Ο Μικρασιατικός Πόντος από την Τούρκικη κατάκτηση (1461) ως τα μέσα του 17ου αι.», Ιστορία του Ελληνικού Έθνους Ι (Αθήνα 1974), σελ. 184.

2. Uzuncarşılı, I.H., Osman Tarihi: Istanbul'un fethinden Kanunî Sultan Süleyman'ın ölümüne kadar 2 (Ankara 1988), σελ. 95.

3. Λαμψίδης, Ο., «Ο Μικρασιατικός Πόντος από την Τούρκικη κατάκτηση (1461) ως τα μέσα του 17ου αι.», Ιστορία του Ελληνικού Έθνους Ι (Αθήνα 1974), σελ. 184.

4. Λαμψίδης, Ο., «Ο Μικρασιατικός Πόντος από την Τούρκικη κατάκτηση (1461) ως τα μέσα του 17ου αι.», Ιστορία του Ελληνικού Έθνους I (Αθήνα 1974), σελ. 185.

5. Uzuncarşılı, I. H., Osman Tarihi: Istanbul'un fethinden Kanunî Sultan Süleyman'ın ölümüne kadar 2 (Ankara 1988), σελ. 97.
     
 
 
 
 
 

Δελτίο λήμματος
 
press image to open photo library
 

>>>
 
 
 
 
 
 

copyright © 2008, ΙΔΡΥΜΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

Το έργο Μεγάλη Δικτυακή «Εγκυκλοπαίδεια Ελληνικού Πολιτισμού» - Μέρος Α΄ συγχρηματοδοτήθηκε σε ποσοστό 80% από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και κατά 20% από εθνικούς πόρους στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος "Κοινωνία της Πληροφορίας" του Γ΄ ΚΠΣ.

Το έργο ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ συγχρηματοδοτήθηκε σε ποσοστό 80% από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και κατά 20% από εθνικούς πόρους στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος "Κοινωνία της Πληροφορίας" του Γ΄ ΚΠΣ.