Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Μ. Ασία

αναλυτική αναζήτηση

 ΙΔΡΥΜΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ
z
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Αναζήτηση με το γράμμα ΑΑναζήτηση με το γράμμα ΒΑναζήτηση με το γράμμα ΓΑναζήτηση με το γράμμα ΔΑναζήτηση με το γράμμα ΕΑναζήτηση με το γράμμα ΖΑναζήτηση με το γράμμα ΗΑναζήτηση με το γράμμα ΘΑναζήτηση με το γράμμα ΙΑναζήτηση με το γράμμα ΚΑναζήτηση με το γράμμα ΛΑναζήτηση με το γράμμα ΜΑναζήτηση με το γράμμα ΝΑναζήτηση με το γράμμα ΞΑναζήτηση με το γράμμα ΟΑναζήτηση με το γράμμα ΠΑναζήτηση με το γράμμα ΡΑναζήτηση με το γράμμα ΣΑναζήτηση με το γράμμα ΤΑναζήτηση με το γράμμα ΥΑναζήτηση με το γράμμα ΦΑναζήτηση με το γράμμα ΧΑναζήτηση με το γράμμα ΨΑναζήτηση με το γράμμα Ω

Amytzantarioi

Συγγραφή : Vougiouklaki Penelope (17/10/2003)
Μετάφραση : Velentzas Georgios

Για παραπομπή: Vougiouklaki Penelope, "Amytzantarioi",
Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Μ. Ασία
URL: <http://www.ehw.gr/l.aspx?id=7217>
Αμυτζαντάριοι (6/10/2009 v.1) Amytzantarioi (20/7/2009 v.1) 
 

1. Identity: Descent - Name

The involvement of the Amytzantarioi in the political life of the Empire of Trebizond in the 14th century has been widely researched. A. Savvides (Α. Σαββίδης) and Th. Georgiades (Θ. Γεωργιάδης)1 as well as the compilers of the Prosopographisches Lexikon der Palaiologenzeit2 argue that the Amytzantarioi was one of the most influential aristocratic families of Trebizond in that period. A different view was expressed by A. Bryer,3 who does not consider them members of a family, but believes that the term “Amytzantarantes” denotes individuals or families of possibly common descent or, most likely, a mixture of people living in the eastern Pontos, whose roots could be traced in Georgia, Armenia, Lazika, Greece and possibly Turkey.

Regarding the origin of the name of the “family” or the “social group”, it is possibly related to the military rank of amyrtzantarios, which indicates the respective title of protospatharios and derives from the Turkish emır cadar. The metropolitan of Trebizond John-Joseph Lazaropoulos refers to them as “Amitzantarantas”, while the list of Pseudo-Kodinos reports that the amy(r)tzantarios was an official.4 However, Trebizond officials holding the same title are reported in other sources as well. For example, the chronicler of the empire of the Grand Komnenoi, Michael Panaretos, reports Michael Meizomates as an amy(r)tzantarios in 1344.5

2. The activity of the Amytzantarioi

2.1. During the reign of Eirene Palaiologina (1340-41)

The first reference to this “family” / ”social group” occured during the reign of Eirene Palaiologina (1340-1341), the first wife of Emperor Basil Grand Komnenos (1332-1340), yet it continued playing a leading role in the political affairs of the empire during the reign of Anna Anachoutlou (1341-1342), Basil’s sister, who successfully claimed the throne over Basil’s widow. More specifically, Anna’s activities were closely connected with the civil conflicts that broke out in the Empire of Trebizond during the reign of Eirene Palaiologina (1340-1341) and carried on afflicting and dividing the state until the early years of the reign of Alexios III Grand Komnenos (1349-1390).

The indigenous Amytzantarioi, who belonged to the anti-Constantinopolitan party of aristocracy, represented along with the Scholarios Family the two main conflicting groups of Trebizond aristocracy during the reign of Eirene Palaiologina. The Constantinopolitan view of power the Scholarioi had adopted was contrasting with their political views and beliefs,6 thus causing frequent conflicts between the two sides.

On the occasion of the power vacuum created after the death of Basil Grand Komnenos, Eirene Palaiologina’s husband, and the absence of an heir to the throne as well as due to the inability of the empress to assert her authority, the two sides conflicted bitterly as they each intended to impose its sociopolitical beliefs.7 Therefore, when the Scholarios Family, supported by the Meizomates, Doranitai, Kabasitai and Kamachenos families, turned against the empress, the Amytzantarioi took sides with Eirene and helped her gain control over the situation. The Scholarios and other Trebizond families barricaded themselves, under sebastos and megas stratopedarches Tzanichites, at the monastery of St Eugenios, while the empress joined by the Amytzantarioi controlled the harbour and the castle.8 The rebellion ended when the megas doux, the eunuch John, arrived from Constantinople to reinforce the empress. The Amytzantarios forces joined John’s troops and attacked the monastery of St Eugenios, which was set afire.

2.2. In the years of Anna Anachoutlou (1341-1342)

After Empress Eirene abdicated the throne9 and Anna Anachoutlou assumed power (1341-1342), the Amytzantarioi took sides with the new empress and supported her during the conspiracies organised by the Scholarios Family. The prevalence of the indigenous Amytzantarioi after Anna’s ascension to the throne had provoked continuous attempts by the opposing Scholarios Family to overthrow her with the support of other noble families. When John III Grand Komnenos (1342-1344), the son of Michael Grand Komnenos (1341, 1344-1349), ascended the throne, after the rebellion organised by the Scholarios Family under the subsequent emperor in order to overthrow Anna Anachoutlou (1341-1342), the Amytzantarioi lost their political power.

3. Τhe end of the Amytzantarioi

Taking advantage of the power they assumed after the ascension of John III (1342-1344), the Scholarios Family turned against the Amytzantarios Family and carried out massacres, while Empress Anna Anachoutlou (1341-1342) was strangled. The victory of the Scholarios Family and the massacre of the Amytzantarioi was also a victory of the pro-Constantinopolitan party of Trebizond over any anti-Constantinopolitan policy.10 There is no information about any subsequent activities of the “family” / “social group”.

1. See Γεωργιάδης, Θ. (ed.), Εγκυκλοπαίδεια του Ποντιακού Ελληνισμού. Ο Πόντος: Ιστορία, Λαογραφία και Πολιτισμός 1 (Θεσσαλονίκη 1991), p. 181.

2. See Trapp, Ε. – Beyer, Η. – Leontiades, Ι. (ed.), Prosopographisches Lexikon der Palaiologenzeit 1 (Wien 1976), see entry “Aμυτζανταράνται”, p. 80, no. 8301.

3. See Bryer, A.A.M., “The Faithless Kabazitai and Scholarioi”, in Moffatt, Α. (ed.), Maistor. Classical, Byzantine and Renaissance Studies for Robert Browning [Byzantina Australiensia 5, Canberra 1984, repr. in Bryer, Α.Α.Μ., People and Settlement in Anatolia and the Caucasus, 800-1900 (Variorum Reprints Collected Studies, London 1988)], p. 312. See also Λυμπερόπουλος, B., O Bυζαντινός Πόντος. H αυτοκρατορία της Tραπεζούντας (Αθήνα 1999), pp. 151-152.

4. See Παπαδόπουλος-Κεραμεύς, Α. (ed.), “Ιωσήφ Λαζαρόπουλος, Έτι σύνοψις των αγίου θαυμάτων μερική εκ των πλείστων”, in Papadopoulos-Kerameus, Α. (ed.), Fontes Historiae Imperii Trapezontini I (Petropoli 1897, reprint. Amsterdam 1965), p. 134, and Verpeaux, J. (ed.), Pseudo-Kodinos, Traité des Offices (Paris 1966), pp. 341-342, 438.

5. See Λαμψίδης, Ο. (ed.), “Mιχαήλ του Παναρέτου περί των Mεγάλων Kομνηνών”, Aρχείον Πόντου 22 (1958), pp. 1-124, esp. 68.

6. See Λυμπερόπουλος, B., O Bυζαντινός Πόντος. H αυτοκρατορία της Tραπεζούντας (Αθήνα 1999), p. 138.

7. See Λυμπερόπουλος, B., O Bυζαντινός Πόντος. H αυτοκρατορία της Tραπεζούντας (Αθήνα 1999), p. 150.

8. Lymberopoulos (Λυμπερόπουλος) supports that the empress had been arrested by the Amytzantarioi and was detained in the castle despite her will. See Λυμπερόπουλος, B., O Bυζαντινός Πόντος. H αυτοκρατορία της Tραπεζούντας (Αθήνα 1999), p. 174.

9. The resistance Anna had mounted in Lazika against the empress together with the public fury due to the arson of Trebizond after the attack of the Türkmen of Amid on July 4, 1341, made Eirene Palaiologina abdicate the throne. See Ahrweiler, Ε., “Η αυτοκρατορία της Τραπεζούντας”, in Iστορία του Eλληνικού Έθνους, Θ': Υστεροβυζαντινοί χρόνοι (1204-1453) (Αθήνα 1980), pp. 325-334, esp. 333.

10. See Ahrweiler, Ε., “Η αυτοκρατορία της Τραπεζούντας”, in Iστορία του Eλληνικού Έθνους, Θ': Υστεροβυζαντινοί χρόνοι (1204-1453) (Αθήνα 1980), pp. 325-334, esp. 328.
     
 
 
 
 
 

Δελτίο λήμματος
 
press image to open photo library
 

>>>
 
 
 
 
 
 

copyright © 2008, ΙΔΡΥΜΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

Το έργο Μεγάλη Δικτυακή «Εγκυκλοπαίδεια Ελληνικού Πολιτισμού» - Μέρος Α΄ συγχρηματοδοτήθηκε σε ποσοστό 80% από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και κατά 20% από εθνικούς πόρους στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος "Κοινωνία της Πληροφορίας" του Γ΄ ΚΠΣ.

Το έργο ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ συγχρηματοδοτήθηκε σε ποσοστό 80% από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και κατά 20% από εθνικούς πόρους στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος "Κοινωνία της Πληροφορίας" του Γ΄ ΚΠΣ.