1. Ανθρωπογεωγραφία
To χωριό Δρακούντα βρισκόταν στη βορειοδυτική παραλία της Κυζικηνής Χερσονήσου, στην κοιλάδα μικρού ανώνυμου ρεύματος, 13 χλμ. Β-ΒΔ της Αρτάκης και 26 χλμ. ΒΔ της Πανόρμου. Η ελληνική ονομασία του ήταν Δρακούντα (καταχωρισμένη στα βιβλία της μητρόπολης) και στα οθωμανικά έγγραφα αναφερόταν ως Drakonda. Η σημερινή του ονομασία είναι Doğanlar. Tο χωριό ήταν γνωστό και ως Πλατανάς και οι κάτοικοί του ως Πλατανάδες, λόγω των πολλών πλατάνων που υπήρχαν εκεί. Ο οικισμός ήταν χωρισμένος σε Άνω Δρακούντα (που ήταν και παλαιότερη) και Κάτω Δρακούντα (ήταν η παράλια). Στις αρχές του αιώνα η Άνω Δρακούντα είχε περί τα 130-150 σπίτια και η Κάτω Δρακούντα 25-30.1 Οι κάτοικοι μιλούσαν την ελληνική γλώσσα με πολλές όμως διαλεκτολογικές ιδιαιτερότητες που ίσως ανάγονταν σε κάποια κρητική καταγωγή. Οπωσδήποτε τόσο η ύπαρξη της Δρακούντας όσο και άλλων οικισμών, όπως η Διαβατή, το Καστέλλι, η Μηχανιώνα κ.λπ., μαρτυρείται τουλάχιστον από το 14ο αιώνα.2 Αυτό σημαίνει ότι ο οικισμός προϋπήρχε της οθωμανικής κατάκτησης της Κρήτης (1645-1669), περίοδος που θεωρείται το πιθανό χρονικό όριο ενός εποικισμού. Δεν αποκλείεται πάντως ο εποικισμός να έγινε είτε κατά τη διάρκεια της Ενετοκρατίας3 είτε μετά την οθωμανική κατάκτηση, οπότε στην περίπτωση αυτή οι έποικοι Κρήτες πιθανόν να συγχωνεύθηκαν με τον προγενέστερο πληθυσμό του οικισμού.4
2. Διοικητική δομή – Εκκλησιαστική εξάρτηση – Θρησκεία – Εκπαίδευση
Σύμφωνα με στοιχεία για τις αρχές του 20ού αιώνα, το χωριό ανήκε διοικητικά στο καϊμακαμλίκι της Αρτάκης, το οποίο με τη σειρά του ανήκε στο μουτεσαριφλίκι του Μπαλούκεσερ του βιλαετίου της Προύσας. Στο χωριό υπήρχαν ένας μουχτάρης και δύο σύμβουλοι με φοροσυλλεκτικές αρμοδιότητες. Αυτοί εκλέγονταν μεταξύ των πλούσιων προεστών ανά δύο χρόνια και ήταν κοινοί για την Άνω και την Κάτω Δρακούντα. Το χωριό ανήκε εκκλησιαστικά στη μητρόπολη Αρτάκης. Στην Κάτω Δρακούντα υπήρχε εκκλησία αφιερωμένη στον άγιο Δημήτριο η οποία χτίστηκε στις αρχές του 20ού αιώνα. Στην Άνω Δρακούντα βρισκόταν η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου, η οποία οικοδομήθηκε το 1838. Λίγο έξω από το χωριό, δέκα λεπτά με τα πόδια προς δυσμάς, υπήρχε ένα μικρό μοναστήρι αφιερωμένο στην Αγία Τριάδα. Το σχολείο βρισκόταν στην Άνω Δρακούντα. Ήταν πεντατάξιο μεικτό με έναν δάσκαλο. Στο σχολείο υπήρχε πενταμελής επιτροπή η οποία φρόντιζε για τη συντήρηση των σχολείων και των εκκλησιών.
3. Στοιχεία Οικονομίας
Οι κάτοικοι της Άνω Δρακούντας ήταν κυρίως γεωργοί και σηροτρόφοι, ενώ οι κάτοικοι της Κάτω Δρακούντας ασχολούνταν με την αλιεία και τη ναυτιλία. Οι βασικές εμπορικές συναλλαγές του οικισμού διεξάγονταν με την Αρτάκη.
4. Εγκατάσταση στην Ελλάδα
Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή οι κάτοικοι της Δρακούντας εγκαταστάθηκαν κυρίως στο Μαύροβο της Καστοριάς.
1. Η στατιστική του Οικουμενικού Πατριαρχείου αναφέρεται σε 465 χριστιανούς κατοίκους· βλ. Ημερολόγιον Εθνικών Φιλανθρωπικών Καταστημάτων Κωνσταντινουπόλεως (Κωνσταντινούπολη 1905), σελ. 179. Η στατιστική του Οικουμενικού Πατριαρχείου για το 1922 αναφέρει τον αριθμό των 610 κατοίκων, ενώ ο Αναγνωστόπουλος αναφέρει 600 κατοίκους. Τον ίδιο αριθμό δίνει και ο Π. Κοντογιάννης. βλ. Patriarcat Oecumenique, Les atrocités kémalistes dans les régions du Pont et dans le reste de l’Anatolie (Κωνσταντινούπολη 1922), σελ. 223· Αναγνωστόπουλος, Α.Ν., Γεωγραφία της Ανατολής. Τόμος Πρώτος: Φυσική Κατάστασις της Ανατολής (Αθήνα 1922), σελ. 71, και Κοντογιάννης, Π., Γεωγραφία της Μικράς Ασίας (Αθήνα 1921), σελ. 267. Η Σία Αναγνωστοπούλου δίνει τον αριθμό των 588 κατοίκων. Αναγνωστοπούλου, Σ., Μικρά Ασία, 19ος αι. - 1919. Οι ελληνορθόδοξες κοινότητες: από το μιλλέτ των Ρωμιών στο ελληνικό έθνος (Αθήνα 1997), πίνακες.
2. Ertuzun Reşit, M., Kapıdağı Yarımadasi ve Çevresindaki Adalar (Κωνσταντινούπολη 1953), σελ. 220.
3. Πιθανόν μετά την εξέγερση των ετών 1268-1274· βλ. Μακρής, Ι.Κ., «Οι κάτοικοι της Κυζικηνής Χερσονήσου», Μικρασιατικά Χρονικά 9 (1961), σελ. 223.
4. Σγουρίδης , Γ.Α., Η Πέραμος της Κυζίκου. Ιστορία-Λαογραφία-Χρονικά-Αναμνήσεις (Αθήνα 1968), σελ. 33-50.