Επιδημία Ευλογιάς στη Σμύρνη, 1903

1. Έναρξη της επιδημίας

Το Μάιο του 1903 παρουσιάστηκε επιδημία ευλογιάς στη Σμύρνη. Η ασθένεια έπληξε κυρίως δύο λαϊκές συνοικίες: της Τσικουδιάς το Χάνι και τα Μορτάκια. Εκτός από τις αναφερόμενες συνοικίες είχαν υποφέρει οι συνοικίες του Αγίου Κωνσταντίνου, του Αγίου Βουκόλου, του Χατζηστέλιου και το Εργάτ παζάρ. Επεκτάθηκε και σε άλλες χριστιανικές συνοικίες, καθώς και στις εβραϊκές, όμως τα περισσότερα κρούσματα σημειώθηκαν στις ελληνικές συνοικίες. Η ευλογιά προσέβαλε κυρίως τα παιδιά ηλικίας λίγων μηνών ως οχτώ χρόνων. Τα θύματα της επιδημίας δεν ήταν μόνο μικρά παιδιά αλλά και ενήλικες, καθώς υπάρχουν αναφορές ότι πέθαναν και άτομα μεγάλης ηλικίας. Αναφέρονται πολλές τραγικές περιπτώσεις θανάτου στη Σμύρνη· μια γυναίκα πέθανε από την ευλογιά την ώρα που γεννούσε, ενώ μια οικογένεια στην εβραϊκή συνοικία Χαχάμπαση έχασε σε διάρκεια 2 ωρών και τα τρία της παιδιά.1

2. Αντιμετώπιση της επιδημίας και λήψη μέτρων

Στο Γραικικό Νοσοκομείο, το τμήμα μολυσματικών νόσων με κατάλληλο νοσηλευτικό προσωπικό χρησιμοποιήθηκε ως ειδικό νοσηλευτήριο για την επιδημία της ευλογιάς. Ο δήμαρχος της Σμύρνης χώρισε την πόλη σε 15 τμήματα (συνοικίες Αγίου Κωνσταντίνου, Ταρλά Γαληνού, Αγίας Κυριακής - Αγίου Γεωργίου, Αγίου Βουκόλου, Σερβετάδικα, Γουρουνά - Αγίας Παρασκευής, Σινικλή, Γεφύρας - Τσικουδιάς, Αγίου Δημητρίου, Αγίας Αικατερίνης, Επάνω Μαχαλά - Αγίου Δημητρίου Τσακιλτσίμπαση, Νέου Κόσμου - περιφέρεια Μερσινλή - Σκαλαμπρίνη, Κερασοχωρίου, Μπέλλα Βίστα, Πούντας, Νταραγάτας - Μορτάκια, Χατζηστέλιου, Αγίου Νικολάου, Λυγατιάς - Αγίου Τρύφωνα, Αγία Αικατερίνης - Κορδελιό και γύρω περιοχή - Χατζηφράγκου, Ταμπάχανα (βυρσοδεψεία) - Μεζερλίκπασι, Εργάτ παζάρ, Καραντίνας - Χαλιλιέ, τσακμάκ φούρνου, Αρμένικη, Οσμανλή τσαρσή - Κεμέρ Αλτή, Μπάς Οτουράκ, Ικί Τσεσμέ, Ουζούν Γιόλ - Τιρκιλίκ, Τσουράπ καπού, Φαϊκ πασά) και ανέθεσε κάθε τμήμα σε ένα Σμυρναίο γιατρό.2 Οι γιατροί προσέφεραν δωρεάν ιατρική φροντίδα και εμβολιασμό. Για όλους τους κατοίκους της πόλης ο εμβολιασμός ήταν υποχρεωτικός. Ο επίσκοπος Ελαίας Αγαθάγγελος, έπειτα από σχετική εντολή του μητροπολίτη Σμύρνης Βασιλείου, εξέδωσε εγκύκλιο που συνιστούσε στους ιερείς και τους δασκάλους να προτρέπουν τους κατοίκους να εμβολιάζονται. Παρά τον εμβολιασμό όμως η επιδημία εξακολουθούσε να έχει πολλά θύματα. Από την Κωνσταντινούπολη έφθασε στη Σμύρνη μια ειδική επιτροπή από καθηγητές, η οποία επισκέφθηκε τις περιοχές που έπασχαν από την επιδημία και διέταξε να ληφθούν μέτρα για τον περιορισμό της ευλογιάς.

Στις 4 Δεκεμβρίου οι μαθητές και μαθήτριες των ελληνικών σχολείων και πολλοί χριστιανοί συγκετρώθηκαν στους ναούς και προσευχήθηκαν στην Αγία Βαρβάρα, η οποία θεωρούνταν προστάτρια κατά της ευλογιάς. Στα μέσα Δεκεμβρίου η επιδημία έσβησε, πράγμα που αποδόθηκε από αρκετούς σε θαύμα.3



1. Σολομωνίδης, Χ., Η ιατρική στη Σμύρνη: Ασκληπιεία, σχολές, το Γραικικό Νοσοκομείο, επιδημίες, γητειές, γιατροσόφια, γιατροί, φαρμακεία (Αθήνα 1955) σελ. 78.

2. Σολομωνίδης, Χ., Η ιατρική στη Σμύρνη: Ασκληπιεία, σχολές, το Γραικικό Νοσοκομείο, επιδημίες, γητειές, γιατροσόφια, γιατροί, φαρμακεία (Αθήνα 1955)  σελ. 78-79.

3. Σολομωνίδης, Χ., Η ιατρική στη Σμύρνη: Ασκληπιεία, σχολές, το Γραικικό Νοσοκομείο, επιδημίες, γητειές, γιατροσόφια, γιατροί, φαρμακεία (Αθήνα 1955)  σελ. 80.