1. Καταγωγή

Ο Μιχάλης ή Μιχαλάκης Ισηγόνης γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1854. Ήταν ο τρίτος γιος του Αντώνιου Ισηγόνη, δασκάλου της ελληνικής γλώσσας από τη Μάρπησσα της Πάρου, και της Αναστασίας Μαυρομμάτη, με καταγωγή από τη Νάξο.

2. Σπουδές

Ο Μιχάλης Ισηγόνης έμαθε τα πρώτα γράμματα στο Ελληνικό Παιδαγωγείο, το ιδιωτικό σχολείο που ίδρυσε και διηύθυνε ο πατέρας του. Ο τελευταίος τον έστειλε μετά στη Γερμανία, όπου τελείωσε το γυμνάσιο. Στη συνέχεια πραγματοποίησε σπουδές ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας στην Ελβετία και ειδικεύτηκε στην οφθαλμολογία. Έγινε επιμελητής της οφθαλμολογικής κλινικής του πανεπιστημίου υπό τον καθηγητή H. Schiess. Μόλις έγινε διδάκτορας το 1880, επέστρεψε στη Σμύρνη, όπου άσκησε την οφθαλμιατρική.

3. Έργο

Με τις διάφορες δημοσιεύσεις του, με τις έρευνες και τη συμμετοχή του σε διεθνή συνέδρια, όπου συνάντησε και συνεργάστηκε με τα μεγαλύτερα ονόματα της ιατρικής στην Ευρώπη, ο Ισηγόνης έγινε γνωστός και διακεκριμένος γιατρός στη Σμύρνη και στο εξωτερικό.¹ Επιπλέον, διαδραμάτισε πολύ σημαντικό ρόλο στη Σμύρνη, ρόλος που δεν περιορίστηκε στην ελληνική ορθόδοξη κοινότητα. Ίδρυσε και μετά διηύθυνε την οφθαλμολογική κλινική του Γραικικού Νοσοκομείου «Άγιος Χαράλαμπος». Το 1881 έλαβε μέρος στη διεθνή επιστημονική αποστολή (που απαρτιζόταν από Έλληνες και Ευρωπαίους της Σμύρνης) η οποία παρείχε βοήθεια στα θύματα του σεισμού της Χίου. Στο τέλος του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ού, εξάλλου, συμμετείχε με τους άλλους γιατρούς της Σμύρνης, Ευρωπαίους και Οθωμανούς, σε διάφορες επιτροπές με σκοπό την αντιμετώπιση των επιδημιών.

Η δραστηριότητά του ως γιατρού δεν περιορίστηκε στη Σμύρνη. Όταν ξέσπασε ο Α' Παγκόσμιος πόλεμος, ο Μιχαήλ Ισηγόνης βρισκόταν στη Χίο για διακοπές με την οικογένειά του. Μην μπορώντας να επιστρέψει στη Σμύρνη, παρέμεινε καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου στο νησί. Εκεί οργάνωσε ιατρικό σύλλογο καθώς και μια δημαρχιακή επιτροπή επιφορτισμένη με την καταπολέμηση της επιδημίας των τραχωμάτων,² η οποία έπληττε τη Χίο. Διορισμένος νομαρχιακός γιατρός, ίδρυσε στη Χίο οφθαλμολογική κλινική για την περίθαλψη του κύματος προσφύγων από τη Μικρά Ασία που έφτασαν στο νησί κατά τον Α' Παγκόσμιο πόλεμο.

Οι περισσότερες από τις δημοσιεύσεις του αναφέρονται σε ιατρικά και ιατροφιλοσοφικά προβλήματα.³ Μάλιστα, το 1888 δημοσίευσε μία μελέτη για την εξέλιξη της μυωπίας στα σχολεία της Σμύρνης και για την πρόληψή της.⁴

4. Οικογενειακή ζωή

Το 1896 ο Μιχαήλ Ισηγόνης παντρεύτηκε την Ελένη Ιωάννου-Κρουσουλέντη, μέλος σημαντικής οικογένειας εμπόρων από τη Χίο. Από το γάμο του απέκτησε τέσσερα παιδιά, τρία αγόρια και ένα κορίτσι. Η γυναίκα του πέθανε πρόωρα, το 1904. Ξαναπαντρεύτηκε το 1906 με τη Φρόσω Αντώβικ από τη Χίο. Από αυτόν το γάμο γεννήθηκε ένα κορίτσι.⁵

5. Κοινωνική δράση

Στη Σμύρνη κυρίως, αλλά και στη Χίο, ο Μιχαήλ Ισηγόνης θεωρούνταν από τους διακεκριμένους πολίτες και διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη ζωή της ελληνικής ορθόδοξης κοινότητας. Στο τέλος του 19ου αιώνα έγινε έφορος της Ευαγγελικής Σχολής, του Κεντρικού Παρθεναγωγείου και του Γραικικού Νοσοκομείου «Άγιος Χαράλαμπος».⁶ Ο κοινωνικός ρόλος του του επέτρεπε να διατηρεί σχέσεις με τις σημαντικότερες προσωπικότητες της Σμύρνης και ιδιαίτερα με Ευρωπαίους. Συνεργάστηκε επίσης με το αγγλικό και το γερμανικό νοσοκομείο της πόλης. Επιπλέον, ήταν ο επίσημος γιατρός της καθολικής επισκοπής της Σμύρνης και των αγγλικών εταιρειών των σιδηροδρόμων. Αυτές οι σχέσεις αποδείχθηκαν πολύ χρήσιμες όταν άρχισε ο ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897. Έπειτα από σύσταση του καθολικού αρχιεπισκόπου έγινε προστατευόμενος του γαλλικού προξενείου, προκειμένου να αποφύγει τυχόν δυσάρεστες συνέπειες. Το 1919, όταν ο ελληνικός στρατός αποβιβάστηκε στη Σμύρνη, ο Μιχαήλ Ισηγόνης και η οικογένειά του επέστρεψαν εκεί από τη Χίο. Με τα γεγονότα του Σεπτεμβρίου του 1922 έφυγαν και εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα. Ο Μιχαήλ Ισηγόνης πέθανε στην Αθήνα το 1931.