Μακάριος Πισιδίας

1. Βιογραφικά στοιχεία

Ο Μακάριος γεννήθηκε το α΄ μισό του 13ου αιώνα. Ως μητροπολίτης Πισιδίας συμμετείχε σε σύνοδο που συγκάλεσε ο Πατριάρχης Μανουήλ Β΄ (1243-1254) στο Νυμφαίο το 1250. Διατηρούσε στενές σχέσεις με το Σελτζούκο σουλτάνο του Ικονίου Ιζεντίν Καϊκαβούς Β΄ (Izzeddin Kaikaus, 1245/1246-1265), ο οποίος είχε καταφύγει πρόσφυγας στην Κωνσταντινούπολη, και σε άγνωστη χρονική στιγμή τον βάφτισε χριστιανό μαζί με τα τέκνα του.1 Το 1265, όταν ο Πατριάρχης Αρσένιος Αυτωρειανός (1254-1260, 1261-1265)2 κατηγορήθηκε ότι είχε δεχθεί στη λειτουργία το σουλτάνο και είχε κοινωνήσει τα τέκνα του, ο Μακάριος έστειλε γραπτή δήλωση ομολογίας στη σύνοδο που εξέταζε τις κατηγορίες εναντίον του Πατριάρχη, δηλώνοντας ρητά τη δική του συμμετοχή. Όμως η σύνοδος αποσιώπησε την επιστολή και καθαίρεσε τον Αρσένιο, ενώ λίγο αργότερα έπραξε το ίδιο και με το Μακάριο.

Μετά την πτώση του Αρσενίου από τον πατριαρχικό θρόνο ο Μακάριος ηγήθηκε μερίδας οπαδών του έκπτωτου Πατριάρχη, αποτελώντας έναν από τους πνευματικούς ηγέτες του κινήματος των αρσενιατών. Το 1275/1276 συνέγραψε επιστολή προς τον πρώην μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Μανουήλ Δισύπατο, στην οποία κατέγραφε τους λόγους αφορισμού του Πατριάρχη Ιωσήφ Α΄ (1266-1275, 1282-1283) από τον έκπτωτο Πατριάρχη. Η επιστολή αποτέλεσε το κύριο σημείο αντιπαράθεσης ανάμεσα στους οπαδούς των δύο πρώην Πατριαρχών, του Αρσενίου και του Ιωσήφ, καθώς οι οπαδοί του τελευταίου δε δέχονταν τον αφορισμό, ενώ παράλληλα παγίωσε τα ιδεολογικά όρια του κινήματος των αρσενιατών.

Ο Μακάριος πέθανε, άγνωστο πού, πριν από το 1282.



1. Γεώργιος Παχυμέρης, Συγγραφικαί Ιστορίαι, Failler, A. (επιμ.), Georges Pachymères, Relations historiques 1 (Corpus Fontium Historiae Byzantinae 24/1-2, Paris 1984), 183.20-185.4.

2. Ο Γουναρίδης, Π., Το κίνημα των Αρσενιατών (1261-1310): Ιδεολογικές διαμάχες την εποχή των πρώτων Παλαιολόγων (Αθήνα 1999), σελ. 236, τοποθετεί χρονικά τη δεύτερη απομάκρυνση του Πατριάρχη το 1264.