| |
|
|
|
|
|
|---|
Παραθέματα
|
| |
Γλωσσικό ζήτημα
«Εγένετο συζήτησις μεταξύ αρχιερέων περί του γλωσσικού ζητήματος, το οποίον, ως συνήθως, οι περισσότεροι δεν εγνώριζαν, και ο λόγος ήλθεν εις τον ποιητήν Κωστήν Παλαμάν, όστις τότε εθεωρείτο η πέτρα του σκανδάλου. Αποτεινόμενος προς τον Άγιον Κασσανδρείας, είπον εάν γνωρίζει κάποιον ποιητήν ο οποίος να έψαλε τα ωραία νησιά του Μαρμαρά, και αμέσως ήρχισα να απαγγέλω τους στίχους του Παλαμά: “τα ωραία νησιά, τα τραγικά νησιά, τα εννιά ερμονήσια (…)”. Το απήγγειλα όλο και ο φίλος μου Άγιος Κασσανδρείας, όστις, ως καταγόμενος εκ Χάλκης, είχεν ιδιαιτέραν αδυναμίαν προς τα νησιά, εν εκστάσει ήκουεν τους στίχους τούτους και όταν του είπον ότι ο ποιητής είναι ο Κ. Παλαμάς, ωμολόγησεν ότι δεν πρέπει να καταφερώμεθα εναντίον του (…)».
Πηγή: Τασούδης, Γ.Ν. (επιμ.), Βιογραφικαί Αναμνήσεις του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Χρυσάνθου του από Τραπεζούντος (Αθήνα 1970), σελ. 80.
Κυκλοφορία των αριστοκρατιών
«Διακρίνομεν εν πάση κοινωνία, πλην της τάξεως των πλουσίων και των πτωχών, και το άνθος αυτής, τ.ε. την αριστοκρατίαν κατά την ετυμολογικήν σημασίαν της λέξεως (…). Εκάστης αριστοκρατίας ο χαρακτήρ εξαρτάται εκ των ιδιοτήτων αι οποίαι τίθενται ως βάσις της εκτιμήσεως αυτής. Δύναται να υπάρχει αριστοκρατία αγίων και αριστοκρατία ληστών (…). Υπάρχει δε αριστοκρατία εν πάση κοινωνία ανθρώπων και όταν έτι το πολίτευμα είναι δημοκρατικόν υπό την ευρυτάτην σημασίαν της λέξεως (…). Κατά τινά νόμον της κοινωνκής φυσιολογίας οι αριστοκρατίαι δεν διατηρούνται επί μακρόν, αλλά προσβάλλονται υπό παρακμής και μαρασμού (…). Ου μόνον δε εν πολέμω, αλλά και εν ειρήνη βαθεία εξακολουθεί η κυκλοφορία των αριστοκρατιών, εξαφανιζομένων των εκάστοτε αριστοκρατιών ου μόνον ένεκα της υπερβολής των θανάτων κατά τας γεννήσεις, αλλά και ένεκα του εκφυλισμού των στοιχείων τα οποία αποτελούσι τας κατά καιρούς αριστοκρατίας. Κατά ταύτα ο βίος των αριστοκρατιών εξασφαλίζεται μόνον δια της απεκκρίσεως των εκφύλων και της προσλήψεως νέων, υγιών στοιχείων προερχομένων εκ των κατωτέρων κοινωνικών στρωμάτων, μάλιστα μεν των αγροτών, έπειτα δε και ιδία σήμερον και των εργατών (…). Και η ελαχίστη δε επιβράδυνσις της κυκλοφορίας ταύτης συνεπάγεται συσσώρευσιν μεν των εκφύλων στοιχείων της κρατούσης τάξεως, αύξηση δε των υγιών και ζωτικών στοιχείων των κατωτέρων κοινωνικών τάξεων, οπότε και η κοινωνική ισορροπία καθίσταται ασταθής, ελάχιστος δε κλονισμός καταστρέφει αυτήν. Και είτε δια κατακτήσεως είτε δι’ επαναστάσεως ανατρέπεται το παν (…). Ότι ισχύει περί την κοινωνίαν εν γένει τούτο εφαρμόζεται και εις τας χριστιανικάς κοινότητας και εις την εκκλησίαν (…). Αν δε εν χρόνοις αρχαιοτέροις, οπότε δια την επικρατούσαν τυραννίαν ο λαός ήτο αμαθής και αμόρφωτος, εφηρμόζετο εν μέρει τουλάχιστον η διαλογή, κατά μείζονα λόγον πρέπει να διευκολύνεται η κυκλοφορία των αριστοκρατών της Ιεραρχίας νυν, οπότε ο ορθόδοξος ελληνικός λαός ανεπτύχθη και εμορφώθη, ίνα μη η εις την τάξιν της Ιεραρχίας επισώρευσις σαπρών και αφυών εις το έργον αυτής στοιχείων, υγιών δε και ευφυών στοιχείων εις την τάξιν των λαϊκών προκαλέση επανάστασιν της τυχόν εκφυλισθησομένης Ιεραρχίας υπό ετέρας αριστοκρατίας μελλούσης να διοικήση υπό άλλην μορφήν (…)».
Πηγή: Τασούδης, Γ.Ν. (επιμ.), Άρθρα και μελέται του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Χρυσάνθου του από Τραπεζούντος, 1911- 1949 (Εκ του αρχείου του) (Αθήνα 1977), σελ. 64-70.
Εντυπώσεις από το Άγιο Όρος
«Το μοναχικόν ιδανικόν, το οποίον άλλοτε επλήρου τας ψυχάς των εν Αγίω Όρει ασκουμένων και εκίνει αυτούς εις έργα πίστεως και αγάπης, εκλονίσθη [από τις συνέπειες του πολέμου] και μετ’ αυτού εσαλεύθη και η πίστις και εψύγη η χριστιανική αγάπη. Η έλλειψης ιδανικού συνετέλεσεν ώστε να πάυση και η απαραίητος εις την υγιείαν της Αγιορειτικής Αδελφότητος διαλογή, ουδείς ψυχικώς υγιαίνων ή λόγιος προσέρχεται πλέον εις τας τάξεις των Αγιορειτών, η δε φάλαγξ των επ’ αρετή και μορφώσει διαπρεπόντων μοναχών ολονέν αραιούται: οι προσερχόμενοι υποτακτικοί είναι τελείως ακατέργαστοι ψυχικώς και αμόρφωτοι πνευματικώς, πολλοί δε αυτών προσέρχονται μόνον διά να αποφύγωσι την στρατιωτικήν θητείαν και κατόπιν χειροτονούμενοι και λαμβάνοντες απολυτήρια των οικείων μονών απέρχονται εις την κοινωνίαν, ίνα προστεθώσιν εις την λεγεώνα των αγραμμάτων κληρικών και ούτω κατά μέσον όρον παχυλή αμάθεια και οι αχώριστοι αυτής σύντροφοι, η πρόληψις και η δεισιδαιμονία, νέμονται το Άγιον Όρος (…)».
Πηγή: Τασούδης, Γ.Ν. (επιμ.), Ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρύσανθος ο από Τραπεζούντος, η Εθνική και Εκκλησιαστική Δράσις του 1926-1949 (Εκ του αρχείου του) (Αθήνα 1972), σελ. 104.
|
|---|
| |
|
|
|
|