Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Μ. Ασία

αναλυτική αναζήτηση

 ΙΔΡΥΜΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ
z
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Αναζήτηση με το γράμμα ΑΑναζήτηση με το γράμμα ΒΑναζήτηση με το γράμμα ΓΑναζήτηση με το γράμμα ΔΑναζήτηση με το γράμμα ΕΑναζήτηση με το γράμμα ΖΑναζήτηση με το γράμμα ΗΑναζήτηση με το γράμμα ΘΑναζήτηση με το γράμμα ΙΑναζήτηση με το γράμμα ΚΑναζήτηση με το γράμμα ΛΑναζήτηση με το γράμμα ΜΑναζήτηση με το γράμμα ΝΑναζήτηση με το γράμμα ΞΑναζήτηση με το γράμμα ΟΑναζήτηση με το γράμμα ΠΑναζήτηση με το γράμμα ΡΑναζήτηση με το γράμμα ΣΑναζήτηση με το γράμμα ΤΑναζήτηση με το γράμμα ΥΑναζήτηση με το γράμμα ΦΑναζήτηση με το γράμμα ΧΑναζήτηση με το γράμμα ΨΑναζήτηση με το γράμμα Ω

Χαλκηδόνος Μητρόπολις (Βυζάντιο)

Συγγραφή : ΙΒΕ , Γιούργαλη Χ. (8/3/2003)

Για παραπομπή: ΙΒΕ , Γιούργαλη Χ., «Χαλκηδόνος Μητρόπολις (Βυζάντιο)», 2003,
Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Μ. Ασία
URL: <http://www.ehw.gr/l.aspx?id=6652>
Χαλκηδόνος Μητρόπολις (Βυζάντιο) (15/7/2009 v.1) Metropolis of Chalcedon (21/2/2006 v.1) 

ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ
 

απολλιναρισμός, ο
Η αίρεση του απολλιναρισμού ήταν η ερμηνεία του Απολλιναρίου, επισκόπου Λαοδικείας, σχετικά με τη θεία φύση του Χριστού. Ο Απολλινάριος θεώρησε αρχικά ότι η ανθρώπινη φύση της ψυχής του Χριστού είχε αντικατασταθεί από τον θείο λόγο και στη συνέχεια ανασκεύασε και πρότεινε ότι η ανθρώπινη φύση του Χριστού, ψυχή και σώμα, ήταν η θεία λογική. Ο απολλιναρισμός διατυπώθηκε στα πλαίσια της αντίδρασης προς τον αρειανισμό. Καταδικάστηκε από τη Β΄ Οικουμενική Σύνοδο Κωνσταντινουπόλεως, το 381.

εκκλησιαστικό τακτικό, το (notitia episcopatuum)
Τα εκκλησιαστικά τακτικά είναι επίσημα κείμενα των Πατριαρχείων Κωνσταντινουπόλεως και Αντιοχείας που αποτυπώνουν την ιεραρχία των εκκλησιαστικών εδρών («κλήσις των επισκόπων»). Σε αυτά αναγράφονται περιοδικά οι έδρες ανά εκκλησιαστική επαρχία και με τη σειρά που έχουν κάθε φορά στην εκκλησιαστική διοίκηση.

έξαρχος, ο
Στη βυζαντινή εκκλησιαστική διοίκηση το αξίωμα του εξάρχου αρχικά, από τον 5ο αιώνα και εξής, αφορούσε τον επικεφαλής ιεράρχη μιας διοίκησης και πολύ γρήγορα έγινε ένας ακόμα τίτλος του Πατριάρχη, που πιστοποιούσε ότι ήταν ο επικεφαλής ιεράρχης εντός των ορίων δικαιοδοσίας του Πατριαρχείου του. Το αξίωμα του εξάρχου καταργήθηκε τον 6ο αιώνα, ωστόσο στη συνέχεια οι έξαρχοι ήταν μητροπολίτες ή αντιπρόσωποι μητροπολιτών που ασκούσαν εποπτεία στις εκκλησιαστικές επαρχίες ή στα εκκλησιαστικά και τα μοναστικά ιδρύματα. Κατά τον ύστερο 14ο αιώνα έξαρχοι αναφέρονται οι μητροπολίτες που έδρευαν σε αρχαίες μητροπόλεις και ασκούσαν κάποια εποπτεία σε όλες τις εκκλησιαστικές έδρες και τα ευαγή ιδρύματα της εκκλησιαστικής επαρχίας και στη συνέχεια οι διαπιστευμένοι αντιπρόσωποι του Πατριάρχη (πατριαρχικοί έξαρχοι).

μονοφυσιτισμός, ο
Χριστιανική αίρεση η οποία αναπτύχθηκε τον 5ο αιώνα και, σε αντίθεση με τα ορθόδοξα δόγματα, πρέσβευε ότι ο Χριστός δεν είχε δύο φύσεις, αλλά μόνο μία, την ανθρώπινη. Η αίρεση διαδόθηκε ευρέως στις ανατολικές επαρχίες της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας (κυρίως στην Αίγυπτο) και στην Αρμενία.

Οικουμενική Σύνοδος Β΄ (Κωνσταντινουπόλεως, 381)
Η Β΄ Οικουμενική Σύνοδος συνεδρίασε στην Κωνσταντινούπολη το έτος 381 με θέμα εργασιών την αποδοκιμασία των οπαδών του Μακεδονίου, που αμφισβητούσαν τη θεία φύση του Aγίου Πνεύματος, και την καταδίκη της αίρεσης του απολλιναρισμού, που αφορούσε την ερμηνεία της φύσης του Χριστού. Η Β΄ Οικουμενική Σύνοδος πρόσθεσε στο Σύμβολο Πίστεως, που είχε διατυπωθεί από την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο Νικαίας (325), τους όρους που αφορούσαν το Άγιο Πνεύμα και ολοκλήρωσε το κείμενο.

Οικουμενική Σύνοδος Δ΄ (Χαλκηδόνα, 451)
Η Δ΄ Οικουμενική Σύνοδος συνεδρίασε στη Χαλκηδόνα το έτος 451 με αντικείμενο εργασιών την αναίρεση της ερμηνείας της Ληστρικής συνόδου Εφέσου (449) ως προς τις δύο φύσεις του Χριστού.

πάσα (επαρχία), η, μέρος (επαρχίας), το
Ο όρος «πάσα» χρησιμοποιήθηκε κατά την Ύστερη Βυζαντινή περίοδο από την εκκλησία για να δηλώσει την αρχική, την ενιαία επαρχία, σύμφωνα με την πρωτοβυζαντινή πολιτική διοίκηση που ίσχυε μέχρι τον 5ο αιώνα. Η «πάσα» επαρχία αντιστοιχούσε την περίοδο αυτή στην πρωτοβυζαντινή «πρώτη»/«prima» επαρχία (π.χ. η Άγκυρα έδρευε στη Γαλατία I και η εκκλησιαστική μητρόπολη Αγκύρας στην πάσα Γαλατία). Ο όρος «μέρος» ταυτιζόταν με τη «δευτέρα»/«secunda» επαρχία, με το τμήμα δηλαδή που αποσπάστηκε και αποτέλεσε ανεξάρτητη επαρχία (π.χ. η Πεσσινούς έδρευε στη Γαλατία ΙI και η εκκλησιαστική μητρόπολη Πεσσινούντος στο μέρος Γαλατίας). Μέχρι την εποχή αυτή στην ονομασία των εδρών γινόταν συστηματικά μνεία μόνο της αρχικής ενιαίας επαρχίας.

Φωτίειο σχίσμα, το
Το Φωτίειο σχίσμα στην πραγματικότητα ήταν μια διαμάχη μεταξύ του πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Φωτίου (858-867, 877-886) και του πάπα Νικολάου Α' (858-867) για ζητήματα δικαιοδοσίας των δύο Εκκλησιών. Εκφράστηκε ωστόσο μέσα από τη διαφωνία των δύο ιεραρχών για τη χρήση του όρου filioque.

 
 
 
 
 
 
 
 

Δελτίο λήμματος
 
press image to open photo library
 

>>>
 
 
 
 
 
 

copyright © 2008, ΙΔΡΥΜΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

Το έργο Μεγάλη Δικτυακή «Εγκυκλοπαίδεια Ελληνικού Πολιτισμού» - Μέρος Α΄ συγχρηματοδοτήθηκε σε ποσοστό 80% από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και κατά 20% από εθνικούς πόρους στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος "Κοινωνία της Πληροφορίας" του Γ΄ ΚΠΣ.

Το έργο ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ συγχρηματοδοτήθηκε σε ποσοστό 80% από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και κατά 20% από εθνικούς πόρους στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος "Κοινωνία της Πληροφορίας" του Γ΄ ΚΠΣ.