Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Μ. Ασία ΙΔΡΥΜΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ
z
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Αναζήτηση με το γράμμα ΑΑναζήτηση με το γράμμα ΒΑναζήτηση με το γράμμα ΓΑναζήτηση με το γράμμα ΔΑναζήτηση με το γράμμα ΕΑναζήτηση με το γράμμα ΖΑναζήτηση με το γράμμα ΗΑναζήτηση με το γράμμα ΘΑναζήτηση με το γράμμα ΙΑναζήτηση με το γράμμα ΚΑναζήτηση με το γράμμα ΛΑναζήτηση με το γράμμα ΜΑναζήτηση με το γράμμα ΝΑναζήτηση με το γράμμα ΞΑναζήτηση με το γράμμα ΟΑναζήτηση με το γράμμα ΠΑναζήτηση με το γράμμα ΡΑναζήτηση με το γράμμα ΣΑναζήτηση με το γράμμα ΤΑναζήτηση με το γράμμα ΥΑναζήτηση με το γράμμα ΦΑναζήτηση με το γράμμα ΧΑναζήτηση με το γράμμα ΨΑναζήτηση με το γράμμα Ω

Νικομήδεια (Βυζάντιο)

Συγγραφή : ΙΒΕ , Γιούργαλη Χ. (28/9/2003)

Για παραπομπή: ΙΒΕ , Γιούργαλη Χ., «Νικομήδεια (Βυζάντιο)», 2003,
Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Μ. Ασία
URL: <http://www.ehw.gr/l.aspx?id=5564>

Νικομήδεια (Βυζάντιο) (9/11/2011 v.1) Nicomedia (Byzantium) (10/11/2011 v.1) 

Παραθέματα

 

1. Ο σεισμός της 24ης Αυγούστου του 358

Τούτῳ τῷ ἔτει σεισμοῦ μεγάλου γενομένου ἐν Νικομηδείᾳ περὶ ὥραν τρίτην νυκτερινὴν τὴν πόλιν κατέβαλε καὶ πλήθη πολλὰ διέφθειρεν· συναπώλετο δὲ καὶ ὁ ἐπίσκοπος τῆς πόλεως Κεκρόπιος.

Θεοφάνη Χρονογραφία, Theophanis Chronographia 1, επιμ. C. de Boor (Lipsiae 1883), σελ. 45 στ. 25-27.

2. Καταστροφή της Νικομηδείας από ισχυρό σεισμό και ανοικοδόμησή της επί Θεοδοσίου B' (408-450)

᾿Επὶ δὲ τῆς αὐτοῦ βασιλείας ἔπαθεν ὑπὸ θεομηνίας Νικομήδεια, μητρόπολις τῆς Βιθυνίας, τὸ πέμπτον αὐτῆς πάθος ἑσπέρας βαθείας καὶ ἀπώλετο εἰς γῆν καὶ εἰς θάλασσαν καταποντισθεῖσα. καὶ πολλὰ ἔκτισεν ἐκεῖ καὶ τὰ δημόσια καὶ τοὺς ἐμβόλους καὶ τὸν λιμένα καὶ τὰ θεώρια καὶ τὸ μαρτύριον τοῦ ἁγίου ᾿Ανθίμου καὶ πάσας τὰς ἐκκλησίας αὐτῆς.

Μαλάλας, Ioannis Malalae Chronographia, επιμ. I. Thurn (CFHB 35, Berlin 2000), σελ. 283-4 §20.

3. Περιγραφή του καταστροφικού σεισμού του 554

Εν δὲ τῷ αὐγούστῳ μηνὶ τῆς δευτέρας ἰνδικτιῶνος ἐγένετο σεισμὸς φοβερός, ὥστε παθεῖν οἴκους πολλοὺς καὶ λουτρὰ καὶ ἐκκλησίας καὶ μέρη τῶν τειχέων παθεῖν ἐν Βυζαντίῳ. … . ἐν αὐτῷ δὲ τῷ φόβῳ καὶ ἄλλαι πόλεις ἔπαθον, ἐν οἷς καὶ Νικομηδείας μέρος καταπεσεῖν. ἐκ δὲ τῶν συμπτωμάτων Νικομηδείας καὶ μεθ' ἡμέρας τινὲς ζῶντες ἀνηνέχθησαν. ἐπεκράτησε δὲ ὁ αὐτὸς σεισμὸς ἡμέρας μ′.

Μαλάλας, Ioannis Malalae Chronographia, επιμ. I. Thurn (CFHB 35, Berlin 2000), σελ. 416 §118.

4. Θάνατος του Μεγάλου Κωνσταντίνου στη Νικομήδεια

Μετὰ δὲ ὀλίγον καιρὸν ἐτελεύτησεν ὁ αὐτὸς βασιλεὺς Κωνσταντῖνος ἐν Νικομηδείᾳ τῆς Βιθυνίας, ὡς ἔστιν ἐν προκέσσῳ, ἐν προαστείῳ τινὶ λεγομένῳ ᾿Αχυρῶνι πρὸ ὀλίγου διαστήματος τῆς πόλεως, ἀῤῥωστήσας ἡμέρας ἕξ...

Μαλάλας, Ioannis Malalae Chronographia, επιμ. I. Thurn (CFHB 35, Berlin 2000), σελ. 248 §14.

5. H κοινωνική πρόνοια της μητρόπολης Nικομηδείας επί Θεοφύλακτου

(8.) Καὶ ὁ μὲν τούτων Μιχαὴλ ὁ ἱερώτατος τὴν Συνάδων, ὁ δὲ ἅγιος πατὴρ ἡμῶν Θεοφύλακτος τὴν Νικομηδέων ἔλαχε διϊθύνειν μητρόπολιν … οἴκους γὰρ ἀνεγείρας ἐν ταύτῃ τῇ πόλει διωρόφους, καὶ εὐκτήριον ναὸν ἐπ’ ὀνόματι τῶν ἁγίων καὶ θαυματουργῶν Ἀναργύρων Κοσμᾶ τε καὶ Δαμιανοῦ ἐν αὐτοῖς δειμάμενος κάλλιστον, κλίνας τε καὶ στρωμνὰς ἀποθέμενος τούτοις, καὶ ὅσα τοῖς δεομένοις ἐπαρκεῖν οἶδεν ὁ λόγος, ἀπόμοιράν τε οὐκ ὀλίγην αὐτοῖς προσκυρώσας, περιφανὲς φροντιστήριον ἀπετέλεσεν, ἰατροὺς καὶ ὑπηρέτας καταστησάμενος καὶ τὴν ἄλλην ἅπασαν χρείαν, ἧς ὁ ἐνδεὴς ἐπαρκεῖται λάος· ὅπερ ἰατρεῖον ἐξ ἐκείνου καὶ μέχρι τῆς δεῦρο περίεστι, τὸ πρὸς τοὺς δεομένους εὐσυμπάθητόν τε καὶ φιλάνθρωπον τοῦ πατρὸς σαφῶς ἐνδεικνύμενον. Χηρῶν γὰρ ἀνὴρ πνεύματι, καὶ πατὴρ ὀρφανῶν, καὶ τῶν καθ’ ἥντινα αἰτίαν ἀπορουμένων, ἐλέους χορηγὸς δαψιλέστατος ἐγνωρίζετο· καὶ τούτων πρὸς ὄνομα, γένος, πατρίδα, ἰδέαν, ἐγγράφως ἐκθέμενος, ἑκάστῳ μηνὶ τὴν τροφὴν πᾶσιν ἐδίδου ἀπαράσπαστόν τε καὶ ἀδιάλειπτον, ὃ καὶ εἰσέτι διετηρήθη παρὰ τῶν κατὰ διαδοχὰς ἱερατεύειν ἐκεῖσε λαχόντων. Ταῦτα μὲν οὕτως.

Βίος Θεοφυλάκτου, επιμ. S. Vogt, “Saint Théophylacte de Nicomédie”, Analecta Bollandiana 50 Βίος Θεοφυλάκτου, επιμ. S. Vogt, “Saint Théophylacte de Nicomédie”, Analecta Bollandiana 50 (1932), σελ. 67-82, ιδ. σελ. 75 §8. (BHG 2451).

6. Η απαγορευτική ρήτρα του Επαρχικού Βιβλίου για την προμήθεια κρέατος από τη Νικομήδεια λόγω του υψηλού κόστους

Οἱ μακελάριοι μὴ συναντάτωσαν τοῖς ἀπὸ τῶν ἔξωθεν ἐρχομένοις προβαταρίοις τοῖς τὰς ἀγέλας ἐμπορευομένοις καὶ εἰσάγουσιν ἢ ἐν Νικομηδείᾳ ἢ ἐν <τῇ> πόλει, ἀλλ’ ἐν τῷ πέρα τοῦ Σαγάρου, ὡς ἂν εὐωνοτέρα ἡ πρᾶσις τοῦ κρέατος ᾖ, δηλονότι τοῦ ὀφειλομένου κέρδους τοῖς σφάττουσιν ἐγγινομένου, ἀλλὰ μὴ τοῖς ἐμπόροις.

Επαρχικόν Βιβλίο, Das Eparchenbuch Leons des Weisen, επιμ. J. Koder (CFHB 33, Wien 1991), κεφ. 15.3, σελ. 124, 15.3.

7. Η Νικομήδεια ως στρατιωτική βάση του Αλεξίου Α' Κομνηνού (1081-1118) κατά τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του 1116 εναντίον των Σελτζούκων Τούρκων

Διὰ ταῦτα τὴν Νικομήδειαν ἀναζητήσας, ὡς εἴρηται, καὶ καταλαβὼν τοὺς συνεφεπομένους αὐτῷ ἅπαντας τῶν στρατιωτῶν εἰς τὰς ἐγγύθι κωμοπόλεις κατέθετο, ὡς οἵ τε ἵπποι καὶ τὰ ὑποζύγια τροφὴν ἀποχρῶσαν ἔχοιεν, τῆς Βιθυνῶν γῆς πολὺν τὸν χόρτον ἀναδιδούσης, καὶ αὐτοὶ δὴ οἱ στρατιῶται ῥᾳδίως ἀπό τε τῆς Βυζαντίδος καὶ τῶν πέριξ διὰ τοῦ παρακειμένου κόλπου ἀποχρῶντα τὰ πρὸς χρείαν κομίζοιντο, ἐπισκήψας αὐτοῖς ὅλῃ γνώμῃ πολλὴν ἐπιμέλειαν τῶν ἵππων καὶ ἀχθοφόρων κτηνῶν ποιεῖσθαι, καὶ μηδ' εἰς θήραν μηδ' εἰς ἱππηλάσιον τὸ παράπαν ἐξιέναι, ἵνα καιροῦ καλοῦντος πίονες ὄντες τοὺς ἐπιβάτας εὐχερῶς φέροιεν καὶ πρὸς τὰς κατὰ τῶν ἐχθρῶν ἱππασίας χρήσιμοι αὐτοῖς εἶεν.

Άννα Κομνηνή, Anne Comnène Alexiade 3, επιμ. B. Leib (Paris 1943), σελ. 193-6.

8. Yπόσχεση του αυτοκράτορα Aνδρονίκου Γ' (1328-1341) στον Oρχάν για την καταβολή 12.000 υπερπύρων ετησίως για τα κάστρα της Mεσοθυνίας από τη Nικομηδεία μέχρι τη βυζαντινή πρωτεύουσα

1333/6841 αυγούστω <...>, ινδικτιώνος α', απήλθεν ο βασιλεύς μετά κατέργων εις την Nικομήδειαν και εγένετο αγάπη μετά του Όρκανι. και έταξεν ο βασιλεύς τελείσθαι αυτόν κατ’ έτος υπέρπυρα χιλιάδας ιβ', ένεκεν των κάστρων της Mεσοθυνίας, από την Nικομήδειαν μέχρι της Πόλεως.

Βραχέα Χρονικά, Chronica Byzantina Breviora, επιμ. P. Schreiner (CFHB 12, Wien 1975), αρ. 8/27.

9. Nέα πολιορκία της Nικομηδείας από τους Oθωμανούς το 1334


Νικομήδεια δὲ ὅπλοις μὲν ἀνάλωτος ἦν καὶ βίᾳ χειρῶν, τειχῶν τε καρτερωτάτων περιβολῇ καὶ τῇ ἄλλῃ τοῦ τόπου φύσει εὐφυῶς πρὸς ὀχυρότητα ἐχούσῃ· ἐδεδίει δὲ τὴν ἔνδειαν τὴν ἐκ τοῦ σίτου.

Ιωάννης Καντακουζηνός, Ioannis Cantacuzeni Eximperatoris Historiarum Libri IV 1, επιμ. L. P. Schopen (CSHB, Bonnae 1831), σελ. 459.

10. Η κατάκτηση της Nικομήδειας από τους Oθωμανούς το 1337

Εν δὲ τούτοις ἀσχολουμένου τοῦ βασιλέως, ἑάλω καὶ ἡ τῶν Βιθυνῶν μητρόπολις Νικομήδεια, τῷ πολλῷ καταπονηθεῖσα λιμῷ, διὰ τὴν ἐπίμονον τῶν ἐχθρῶν πολιορκίαν.

Νικηφόρος Γρηγοράς, Nicephori Gregorae Byzantinae Historiae Ι.3, επιμ. L. Schopen (CSHB, Bonnae 1829), σελ. 545

 
 
 
 
 

Δελτίο λήμματος

 
press image to open photo library
 

>>>