Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Μ. Ασία

αναλυτική αναζήτηση

 ΙΔΡΥΜΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ
z
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Αναζήτηση με το γράμμα ΑΑναζήτηση με το γράμμα ΒΑναζήτηση με το γράμμα ΓΑναζήτηση με το γράμμα ΔΑναζήτηση με το γράμμα ΕΑναζήτηση με το γράμμα ΖΑναζήτηση με το γράμμα ΗΑναζήτηση με το γράμμα ΘΑναζήτηση με το γράμμα ΙΑναζήτηση με το γράμμα ΚΑναζήτηση με το γράμμα ΛΑναζήτηση με το γράμμα ΜΑναζήτηση με το γράμμα ΝΑναζήτηση με το γράμμα ΞΑναζήτηση με το γράμμα ΟΑναζήτηση με το γράμμα ΠΑναζήτηση με το γράμμα ΡΑναζήτηση με το γράμμα ΣΑναζήτηση με το γράμμα ΤΑναζήτηση με το γράμμα ΥΑναζήτηση με το γράμμα ΦΑναζήτηση με το γράμμα ΧΑναζήτηση με το γράμμα ΨΑναζήτηση με το γράμμα Ω

Κλαυδιούπολις Ονωριάδος (Βυζάντιο)

Συγγραφή : ΙΒΕ , Γυφτοπούλου Σοφία (2/12/2002)

Για παραπομπή: ΙΒΕ , Γυφτοπούλου Σοφία, «Κλαυδιούπολις Ονωριάδος (Βυζάντιο)», 2002,
Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Μ. Ασία
URL: <http://www.ehw.gr/l.aspx?id=4858>
Κλαυδιούπολις Ονωριάδος (Βυζάντιο) (2/6/2008 v.1) Claudioupolis of Honorias (Byzantium) (11/7/2008 v.1) 

ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ
 

βουλευτές (curiales), οι
Οι βουλευτές των πόλεων στην Ύστερη Αρχαιότητα ήταν γόνοι των τοπικών αριστοκρατικών οικογενειών και τοπικοί αξιωματούχοι, επιφορτισμένοι με την ευθύνη για τη σωστή λειτουργία των θεσμών της πόλης και με το καθήκον της συλλογής των φόρων στην περιοχή τους. Το σώμα των βουλευτών, η βουλή, αριθμούσε, ανάλογα με το μέγεθος της πόλης, από 100 ως 200 άτομα.

διοικητής, ο
Αξιωματούχος των οικονομικών υπηρεσιών κατά τη Μέση και την Ύστερη Βυζαντινή περίοδο, υπεύθυνος για φορολογικά ζητήματα με δικαιοδοσία σε συγκεκριμένη περιοχή.

επαρχία, η
1) Διοικητική μονάδα στη Ρωμαϊκή και τη Βυζαντινή αυτοκρατορία. Εδραιώνεται ως θεσμός στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και αναδιοργανώνεται ριζικά επί Διοκλητιανού, ο οποίος καταργεί τη διάκριση μεταξύ αυτοκρατορικών και συγκλητικών επαρχιών και αυξάνει τον αριθμό τους διαιρώντας τις μεγάλες επαρχίες σε μικρότερες ενότητες. Επιπλέον ο Διοκλητιανός διαίρεσε το κράτος σε 12 «διοικήσεις» (dioecesis), στις οποίες υπάγονταν περισσότερες επαρχίες. Με τις διοικητικές μεταρρυθμίσεις στους Πρώιμους Βυζαντινούς χρόνους οι επαρχίες αυξήθηκαν αριθμητικά, ενώ μειώθηκαν ανάλογα τα γεωγραφικά τους όρια. Επιβίωσαν ως θεσμός μέχρι την επικράτηση του διοικητικού συστήματος των «θεμάτων» περί τα τέλη του 7ου αιώνα. Ο όρος απαντάται ωστόσο σε σφραγίδες κομερκιαρίων μέχρι τον 9ο αιώνα, καθώς και σε γραπτές πηγές από τον 11ο και 12ο αιώνα ως συνώνυμο του θέματος. 2) Στην εκκλησιαστική ορολογία ο όρος επαρχία σημαίνει επισκοπική περιφέρεια.

ηγεμών, o (λατ. praeses)
Κυβερνήτης επαρχίας. Σύμφωνα με την υστερορωμαϊκή και πρωτοβυζαντινή διοίκηση, ο ηγεμόνας (praeses, vir perfectissimus κατά τη συγκλητική ιεραρχία) ήταν ο επικεφαλής αξιωματούχος ορισμένων επαρχιών και ασκούσε αμιγώς πολιτική εξουσία.

θέμα, το
Ο όρος αναφέρεται στα ευμεγέθη στρατιωτικά σώματα που πραγματοποιούσαν επιχειρήσεις σε ευρείες περιοχές υπό τη διοίκηση στρατηγού· αναφέρεται όμως και στις ίδιες τις περιοχές. Ο θεσμός των θεμάτων εδραιώθηκε κατά τον 7ο αιώνα και ακολούθως χαρακτήριζε τη διοικητική διαίρεση της αυτοκρατορίας της Μέσης περιόδου. Αρχικά η λέξη σήμαινε το στρατιωτικό σώμα που ήταν υπεύθυνο για την άμυνα περιοχής στην οποία έμελλε να εγκατασταθεί, και ακολούθως σήμαινε και την περιοχή. Στις κατώτερες βαθμίδες της στρατιωτικής ιεραρχίας το θέμα στελεχωνόταν από γεωργούς-στρατιώτες. Το σύστημα των θεμάτων, που διατηρήθηκε έως το τέλος της Βυζαντινής περιόδου, στην Ύστερη Βυζαντινή περίοδο χρησιμοποιούνταν για να δηλωθούν φορολογικές κυρίως ενότητες.

στράτωρ, ο
Όρος ο οποίος κατά τη Ρωμαϊκή και Βυζαντινή περίοδο δήλωνε τους ιπποκόμους στην υπηρεσία του αυτοκράτορα ή των επαρχιακών αξιωματούχων. Από τον 8ο-9ο αιώνα ο όρος βασιλικός στράτωρ χρησιμοποιούνταν και ως τίτλος της βυζαντινής αυλικής ιεραρχίας, αποδιδόμενος σε χαμηλόβαθμους στρατιωτικούς διοικητές ή μέλη της επαρχιακής διοίκησης.

Συνέκδημος του Ιεροκλή, ο
Γεωγραφικό εγχειρίδιο που συντάχτηκε λίγο πριν από το 535 από τον Ιεροκλή το Γραμματικό. Αποτελεί κατάλογο των 64 επαρχιών και 923 (αρχικά 935) πόλεων της αυτοκρατορίας και είναι η σημαντικότερη πηγή για τη διοικητική και πολιτική γεωγραφία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας πριν από τις αραβικές επιδρομές. Θεωρείται ότι το έργο βασίζεται σε επίσημα έγραφα και παρουσιάζει την πολιτική, διοικητική, αλλά εν μέρει και την εκκλησιαστική γεωγραφία από τα μέσα του 5ου αιώνα, ωστόσο περιέχει προσθήκες από την εποχή του Ιουστινιανού Α΄, ενώ κάποια από τα στοιχεία του είναι υπό συζήτηση. Χρησίμευσε στον Κωνσταντίνο Z΄ Πορφυρογέννητο ως βασική πηγή –μαζί με το Στέφανο Βυζάντιο–για το έργο Περί των θεμάτων. Το σημαντικότερο αυτό έργο του Ιεροκλή δημοσιεύθηκε από τον G. Parthey (Hieroclis Synecdemus, Berlin 1866) και από τον A. Burckhardt (Hieroclis Synecdemus, Leipzig 1893). Ο E. Honigmann επιμελήθηκε την τελευταία και εγκυρότερη έκδοση (Le Synekdèmos d'Hiéroklès et l'opuscule géographique de Georges de Chypre, Brussels 1939).

τούρμα, η
Διοικητική υποδιαίρεση του θέματος κατά τη Μέση Βυζαντινή περίοδο, υποδιαιρούμενη με τη σειρά της σε δρούγγους και βάνδα (από το λατ. turma = ίλη ιππικού).

τουρμάρχης, ο
Πολιτικός και στρατιωτικός διοικητής τούρμας, υποδιαίρεσης του θέματος.

 
 
 
 
 
 
 
 

Δελτίο λήμματος
 
press image to open photo library
 

>>>
 
 
 
 
 
 

copyright © 2008, ΙΔΡΥΜΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

Το έργο Μεγάλη Δικτυακή «Εγκυκλοπαίδεια Ελληνικού Πολιτισμού» - Μέρος Α΄ συγχρηματοδοτήθηκε σε ποσοστό 80% από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και κατά 20% από εθνικούς πόρους στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος "Κοινωνία της Πληροφορίας" του Γ΄ ΚΠΣ.

Το έργο ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ συγχρηματοδοτήθηκε σε ποσοστό 80% από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και κατά 20% από εθνικούς πόρους στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος "Κοινωνία της Πληροφορίας" του Γ΄ ΚΠΣ.